Einde aan de lange reis van Romeins schip Woerden 7

Laat ons u verder helpen met uw archeologiebeleid

Bel 071-5126 216 voor een vrijblijvend advies of kies voor:

Op 9 maart 2015 repatrieert Tom Hazenberg de laatste resten van het Romeinse schip Woerden 7. Het schip is in 2003 ontdekt en opgegraven door ADC ArcheoProjecten in het plan Hoochwoert in het centrum van Woerden. Een klein deel van het hout van het schip is geconserveerd door het Museum für Antike Schifffahrt in het Duitse Mainz. In 2011 is de achtersteven van het schip al teruggehaald en opgesteld in het prachtige diorama in de Castellumgarage in Woerden. De resten die nu terugkeren zijn onder andere het zaathout en een compleet segment van het stuurboord. Onder de laatste conserveerde stukken bevindt zich ook een spant van een ander schip, de Woerden 8. Al met al heeft de conservering meer dan 10 jaar in beslag genomen.

Nieuwe kennis
De ontdekking van de Woerden 7 was in 2003 een klein spektakel. Om wetenschappelijke reden omdat voor het eerst een roei-inrichting op een Zwammerdam-type vrachtschip werd aangetoond. En omdat het schip dusdanige overeenkomsten kende met het in 1974 ontdekte schip Zwammerdam 6 én gedeeltelijk uit Nederlands hout bleek te zijn gemaakt, dat de voorzichtige conclusie kan worden getrokken dat we hier te maken hebben met de vroegst aangetoonde “Nederlandse” scheepsbouw.

Onderzoek vs. behoud
De Woerden 7 werd in dezelfde maanden ontdekt dat het Romeinse schip De Meern 1 werd opgegraven in de Leidsche Rijn bij Utrecht. Dat schip is in zijn geheel gelicht en geconserveerd. Het toeval wil dat deze week ook De Meern 1 terugkeert uit de conserveringsfase en haar triomftocht naar het nieuwe bezoekerscentrum de Hoge Woerd zal maken. Nu weer terug naar 2003 in Woerden. Daar werd door de gemeente en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ervoor gekozen om de Woerden 7  juist niet te behouden maar juist intensief te onderzoeken. Dit had tot resultaat dat elk houten onderdeel van het schip kon worden bemonsterd en een extreem uitgebreide dataset ontstond. Ook speelde mee dat de conservering van een schip van 25 bij 4,5 meter bestaande uit ca. 15 ton houtmolm een enorme kostenpost zou betekenen, zowel wat betreft conservering als toekomstige expositie ervan. De keuze voor innovatief en hoogstaand onderzoek en slechts het behoud van enkele aansprekende scheepsonderdelen is een uitermate efficiënte aanpak gebleken. Het onderzoek is de basis geweest voor een promotieonderzoek van Yardeni Vorst, die de hypothesen uit de opgraving als uitgangspunt heeft genomen. Over enkele jaren zal haar werk kunnen worden gepresenteerd. En de beperkte conservering heeft er toe geleid dat Woerden geen last te dragen heeft met overtollig Romeins scheepshout, zoals dat in het verleden met de Romeinse schepen van Zwammerdam is gebeurd. Overigens heeft Hazenberg ook de Zwammerdamse kwestie weer in beweging gekregen (zie eerdere berichten op www.HazenbergArcheologie.nl. In Woerden heeft Romeinse scheepvaart inmiddels een vlucht genomen in de drukbezochte vaartochten van de Stichting Romeinse Schip, de Romense Schepenroute van het Gilde en de expositie in de Castellumgarage. En het Stadsmuseum Woerden

Van Woerden naar Mainz en weer terug
In winter 2004 was de Woerdense transporteur Snel B.V. bereid om voor zeer gereduceerd tarief de kisten met te conserveren scheepshout van de Woerden 7 over te brengen naar het Museum für Antike Schifffahrt. Daar namen Ronald Bockius en Markus Wittköpper de kisten in ontvangst. Wittköpper ontfermede zich over het hout en een lang procedé werd in werking gezet. Hierover is alles te lezen op pagina 182 in het boek Romeinen in Woerden (te verkrijgen op www.HazenbergArcheologiePublicaties.nl). Het museum maakt onderdeel uit van het Römisch Germanisch Zentral Museum (RGMZ). Het RGMZ heeft aangeboden de conservering gratis uit te voeren. Daarmee hebben de mogelijkhied geboden de Romeinse scheepvaart en scheepsbouw blijvend aan de bewoners en bezoekers van Woerden en de Nederlandse limes onder de aandacht te kunnen brengen. De gemeente Woerden en Hazenberg Archeologie zijn het Duitse instituut en haar medewerkers hiervoor uitermate dankbaar hiervoor.

De kisten met scheepshout van Woerden 7 arriveert in Mainz in maart 2004

De kisten met scheepshout van Woerden 7 arriveren in Mainz in maart 2004

De medewerkers van het RGMZ inspecteren de kisten (1)

De medewerkers van het Museum für Antike Schifffahrt inspecteren de inhoud van de Woerdense kisten in maart 2004.

Volg ons op twitter en blijf op de hoogte van onze activiteiten